Podaj przykłady spraw, które mogą być przedmiotem referendów. Omów krótko najważniejsze referenda ogólnokrajowe przeprowadzone po 1989 roku.

.


Odpowiedź :

Jakie sprawy mogą być przyczyną rozpisania referendum ogólnokrajowego w Polsce?

Referendum ogólnokrajowe w Polsce jest formą demokracji bezpośredniej, w której wszyscy uprawnieni do głosowania obywatele za jego pomocą mogą decydować o jakiejś sprawie. Zazwyczaj ma ono postać pytania zadanego w takiej formie, by głosujący wybrali odpowiedź "TAK" lub "NIE". By referendum było wiążące (czyli zobowiązujące władzę do podjęcia działań zgodnie z jego wynikami), udział wziąć musi ponad 50% uprawnionych do głosowania.

Przedmiotem referendum ogólnokrajowego mogą być:

  • zmiana Konstytucji RP (artykuły I, II lub XII)
  • ratyfikacja umowy międzynarodowej o dużej randze
  • sprawy o istotnym znaczeniu dla Państwa

Po 1989 roku w Polsce odbyło się 5 referendów ogólnokrajowych - dwa w 1996 r, a kolejne w 1997 r., 2003 r. o 2015 r. Najważniejsze z nich były:

  1. tzw. "referendum konstytucyjne" z 1997 r., w którym obywatele mieli zadecydować o przyjęciu nowej Konstytucji RP z 2 maja 1997 r. Referendum odbyło się 25 V 1997 r. Frekwencja wyniosła 42,86% uprawnionych, z których 53,45% było za przyjęciem Konstytucji. Pomimo, iż referendum było niewiążące, Konstytucję przyjęto ze względu na zapisy Małej Konstytucji z 1992 r.
  2. tzw. "referendum akcesyjne do Unii Europejskiej" z 2003 r., które dotyczyło wejścia Polski w struktury Unii Europejskiej.  Było ono wymogiem wynikającym z zasad akcesji państw do UE oraz warunków wstąpienia wynegocjowanych przez Polskę. Głosowanie odbyło się w dniach 7 i 8 VI 2003 r. (wyznaczono 2 dni głosowania z obawy o brak frekwencji wymaganej, by referendum było wiążące). Frekwencja wyniosła 58,85% uprawnionych, z których 77,45% poparło wejście Polski do Unii Europejskiej, które nastąpiło 1 V 2004 r.