Epilog - to rodzaj komentarza Mickiewicza, w którym poeta odsłania okoliczności powstawania „Pana Tadeusza” i zdradza jego najważniejsze sensy.
Poeta opisuje sytuacje , w których sie znalazł ,wyjaśnia skąd zrodził się pomysł napisania „Pana Tadeusza”. Przyczyniła się do tego przede wszystkim smutna atmosfera życia na obczyźnie. Mi kiewicz przedstawia siebie na tle środowiska emigrantów. Oprócz tego, Autor wyraźnie okazuje w nim tęsknotę za krajem. Jest mu wstyd, że zostawił ojczyznę w tak trudnym okresie, myśląc, że jest to sytuacja przejściowa i że będzie mógł szybko wrócić do kraju.
Prolog - to taki rozrachunek autora przemilczenie trudnej części polskiej historii (tzn. zaborów, powstania listopadowego, represji carskich, itp.)
cytat „I sprawia, że łza przystygła wypłynie?
Nim się te usta znajdą, wiek przeminie.
Kiedyś - gdy zemsty lwie przehuczą ryki,
Przebrzmi głos trąby, przełamią się szyki,
Gdy wróg ostatni wyda krzyk boleści,
Umilknie, światu swobodę obwieści,
Gdy orły nasze, lotem błyskawicy,
Spadną u dawnej Chrobrego granicy,
Gdy ciał podjedzą i krwia całe spłyną,
I skrzydła wreszcie na spoczynek zwiną!-
Wtenczas, dębowem liście uwieńczeni,
Rzuciwszy miecze, siądą rozbrojeni!
Rycerze nasi! zechcą słuchać pieśni!
Gdy świat obecnej doli pozazdrości,
Będą czas mieli słuchać o przeszłości!
Wtenczas zapłaczą nad ojców losami
I wtenczas łza ta ich lica nie splami.
Dziś dla nas, w świecie nieproszonych gości,
W całej przeszłości i w całej przyszłości
Jedna już tylko jest kraina taka,
W której jest trochę szczęścia dla Polaka,
Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie”
